Dat is en Doktor, de mott dat weten. Un de Ministerin, de is Professor, de mott dat ok weten. Un denn doot wi jedenfalls so, at of wi wat döön.
Aver wenn dat dorum geiht, richtig wat to doon, denn staht ji naakt in ’n Wind! Ik will jo dat mol klaarmaken mit en poor Punkte ut de Antwoord.
Heer Kolleeg Poppe, dor ik much eben unnerbreken. Ik will noch eenmol hören, wat Se eben seggt hebbt. „Klooksnackers“ - un wat keem dor achteran?
Ik hebb ja man blots de Geschichte vertellt van den lüttken Jan. Wenn dat reell so ween is, denn is dat nich so schlimm. Aver - - -
- He, Dammann-Tamke! Ik wüll even jüüst noch seggen: Wenn een eenmol besopen is, dat maakt nix. Dat vergeiht wedder. Aver Heidi Kabel heff seggt: Wenn aver een dumm un dösig is, dat blifft!
Aver torügge to de Antwoord! Ik will jo dat mol wiesen, dat dat nich veel is met de reellen Saken, de ji för dat Plattdüütsche maakt.
Punkt een. Dat gifft ne Masse gode Saken, de in de Antwoord präsenteert werd, över Kinnergorden un School un Stiftungen, NDR, Speelkoppels, Alldag, Nobers - allns good. Aver meest nix dorvun kummt vun jo.
(Jens Nacke [CDU]: Dat is ganz slecht för de plattdüütsche Sprake, wat du hier maakst! Ganz schlimm is dat!)
Punkt twee. Över de Artikel 8 van de Charta för Regional- oder Minnerheitenspraken werd seggt, dat de SPD, at se dat Seggen harr, blots de Punkten ut de Charta utkeken harr, worför dat Land nich direkt tostännig is. Ik will jo wat seggen: Wenn dat nich noog is un wenn ji dat all beter maken willt, worüm hebbt ji dann nich al lang Artikel 8 komplett övernohmen un unnerschreven un ümsett?
Punkt dree. Ok de Sake mit den Lehrstohl is immer noch nich klaar. En Lehrstohl för dat Plattdüütsche geev dat fröher in Göttingen. Den hebbt ji sloten un in Ollenborg wat Nejet anstött. Aver dat is bit vandage allns halven Kraam. Kiekt na in de Drucksaak! Een Professor, to 50 % för Nedderdüütsch, eerst mol för fiev Johr; ne halve Lehrkraft för ExtraUpgaven met sess Stunnen; ne halve Lehrkraft met negen Stunnen för Nedderdüütsch, ok för fiev Johr; en halven wetenschappliken Mitarbeider för dree Johr. Dat Geld för de Mitarbeiderstee löppt 2011 ut, de halven Steen löppt 2013 ut. Allns halven Kraam!
Ik hebb mol natellt, bi woveel Fragen dor steiht, dat dat kiene Tahlen gifft, dat man woanners nakieken schall usw. Dat sünd över 30.
Alltosamen is dormit bi dat Fragen nich veel rutkomen. Ji harren dat ok gor nich wullt. Ik hebb dat al seggt: Dat wöör allns blots groot Theoter.
Leve Kolleginnen un Kollegen, dormet ji nich seggt, de SPD maakt blots allns leper, at et is, will ik jo geern vertellen, wat ji beter maken köönt. Dat is ganz licht: Nehmt usen SPD-Andrag ut ’n Fröhjohr un beraadt den, at he dat verdeent heff. Professor Peters is dorto in ’n Utschuss ween. He hett dat up seven Sieden upschreven, ne exzellente Expertise, at wi up Plattdüütsch seggt.
Dat kann helpen, to kieken, wat dor noch tokomen moot un wat inne Tüskentied all maakt worden is. Un denn goht wi hen un kummt tohope un schrievt en Fohrplaan, wat bit wann passeren schall.
Wenn düsse Fohrplaan wied noog geiht, van Dörpen bit na Dannenberg un van Melle bit na Norderney, dann kummt de ok eenstimmig dör. Dat wedd ik met jo. All de Lüü, de sük in Neddersassen för dat Plattdüütsche un dat Seelterske insetten doot, de hebbt dat verdeent.
Ik hebb dat vör Johren al mol seggt: Dat draff kiene Sake van eine Partei ween. Rood un Geel un Greun un Swatt, wi all snackt Platt.
Beste Präsident! Daams un Heren! Leve Lüü! Een Satz to Poppe mutt ik eerst maal losworden. Mien Grootmoder, weetst du, wat see to dien Reed? De see immer: „Mit anner Lüü Geld kannst good Staat maken, aver du musst ok betahlen könen.“
Daarmit dat eerst maal klaar word - dat hett ja elk even hier vörhen daan -: Ik bün Oostfrees. Wi harren ja al en paar mehr Oostfresen hier. Ik hebb mi ok freit, dat Humke ut Auerk kummt, obwohl dat up de anner Sied van d’ Eemse is. Ik bün Jemger, koom ut de Gemeen Jemm. In Jemm seggen wi ok manchmaal Jipp-Japp daarto.
- Ik weet neet, of Bode al maal in Jipp-Japp was. Kannst di geern ok maal ankieken! Is en heel mooi Dörp. As Tourismusminister musst du di dat maal ankieken.
- ja, dat is so; daar kann ik nix an maken -, un Plattproters bünd echte Keerls. Dat steiht übrigens ok in de Antwoord van d’ Landesregierung up Fraag 128.
Daarmit bünd wi al bi de Malaise, in mien Ogen: Platt is neet Platt - dat hebben wi in disse Debatte ok al lehrt -, sünnern wi hebben en heel Bült verscheden Platt in Nedersassen. Dat is neet so einfach, to een gemeinsame Platt to komen. Na mien Menen is dat ok gaar neet sinnvull, wiel de Lüü daar wahrscheinlich ok gaar neet mitmaken willen. En Keerl ut Rheiderland, as ik een bün, de will nu maal neet proten as en Fehntjer. Un för en Oostfrees fangt normalerwies achter de Grenz van Oostfreesland al dat Utland an. Insofeern word dat stuur för uns, wenn wi anfangen sallen, en anner Platt to proten.
Mien Ollen un ok mien Grootollen hebben to Huus Platt proot. Dat was ok wichtig för mi, daarmit ik en bietje Platt lehrt hebb. Avers ik geev ehrlich to - dat hebben ja ok all Proters hier in de Debatte seggt -: Dat word minner mit dat Platt, wiel wi einfach to minn Praxis hebben. Dat is dat grootste Problem. Wi könen wall de Spraak verstahn; avers wi hebben kien Praxis. De Grund daarför is natürlich eenfach: Normalerwies proten all Lüü in de Spraak, in de se sük an besten verständigen könen un de anner Lüü an besten verstahn könen. Dat is normalerwies de Rull. Deswegen word dat minner mit Platt, un deswegen bruken wi unbedingt mehr Plattproters in dit Land.
Wo sücht ’t ut mit Platt in Nedersassen? Wat könen wi maken, daarmit Platt bestahn blifft un ok in Zukunft noch proot - un van mienwegen ok snackt - word? - De Antrag, finn ik, gifft en heel Bült Antwoorden. Ik geev ehrlich to: Mi hett dat Spaaß maakt, dat to lesen. Ik wuss z. B. neet, dat se domaals in Venedig ok Platt proot hebben. Wenn ik demnächst maal na Venedig fahr, dann will ik maal utproberen: