- Wunnerbor! Vielleicht könn wi dat nächste Mol ook eene Diskussion von de Vösitter von de Fraktionen hier op Platt hören.
Ick frei mi, dat wie vondaag den Entschließungsantrag von CDU und FDP mit een poor goode Ergänzungen von de SPD un de Groenen tohopen, över alle Parteigrenzen hinweg, beschloten künnen. De Froog nah Platt un Saterfrees de School is für us all gemeensam wichtig. Für die Spraken sülbst is dat aber de Froog, ob se oberleven künnt oder nich.
Deswegen is dat good, dat wir düssen Antrag ook um Aspekte von de Utbildung von de Lehrers ergänzt hebt. Det hat Clemens Poppe geseggt: Dat hat die SPD inbrocht. Wi hebbt den Fokus ob de School legt. De SPD hat noch een paar Punkte
tomokt, die uns ook an ’t Hart legt. Deswegen denk ik, dat wi da insgesamt een gooden Entschließungsantrag beschloten hebt. Een von de wichtigsten Punkte is aber de Erhalt von een plattdüütschen Lierstool bi uns in Niedersassen. Ik glööv, wenn wi diesen Antrag hier gemeensam beschließen künnt, dat wi ook een Signal gift, dat wi dafür kämpfen dot, so een Lehrstuhl bi uns in Nedersassen behalten to können.
Wichtig is aber eben ook, dat wie Plattdüütsch in den Schoolunnericht in all Joorgänge un in all Schoolformen einbinden. Hier sünd wie darop angewiesen, dat de Minister Busemann da ne richtig gerade Furche zieht, damit wie ook de Lehrers dar to kriegt, AGs und andere Soken in de Scholen antobieten, um de Schölers wedder een bitten mehr Platt bitobringen.
Aber damit ook die, die nich so Platt snacken dait, dat ook verstoht, een paar Sätze op Hoogdüütsch.
Wir haben in Niedersachsen heute vielfältige Initiativen rund um das Plattdeutsche; der Kollege Ulf Thiele hat das gerade angesprochen. Ich denke da z. B. an das Plattdeutschbüro bei der Ostfriesischen Landschaft, aber auch viele andere, vor allem lokale Initiativen. Diese Initiativen müssen wir gemeinsam unterstützen. Aber ich habe eben auch die Hoffnung, dass wir in Regionen, wo das Platt nicht so selbstverständlich ist wie in Ostfriesland, z. B. in der Region von Ilse Hansen - schön, dass ihr nebeneinander sitzt -, gerade da, wo das Ostfälische beheimatet ist und wo die niederdeutsche Sprache aus dem Alltag eigentlich fast verschwunden ist, die Menschen wieder begeistern können. Deshalb richte ich meinen Appell auch die Kollegen, die vielleicht nicht Plattdeutsch können oder aus den Regionen kommen, aus denen das Plattdeutsche schon fast verschwunden ist: Unterstützen Sie vor Ort solche Aktivitäten, unterstützen Sie solche Initiativen! Das kann uns allen nur helfen.
Leeve Lüü, een Sprook is lebendig, wenn se schnackt ward. Deshalb schallt wie alle Vörbild ween, ook in Alldag Platt to schnacken. Ick bün de festen Überzeugung, dass wie mit düssen Entschließungsantrag dorför sorgen künnt, een festere Verwurzelung von Plattdüütsch un Saterfrees in Niedersachsen voran to bringen. - Vielen Dank.
Mien leve Heer Präsident! Mien leve Lüü! Ick kann nu anbeden, dat it dat, wat ick seggt, in plattdüüsk översett, so as ick dat ansünnsten ok mock. Wenn dat nu een nich verstoon deiht, översett ick dat int hochdüske.
Herr Präsident! Meine Damen und Herren! Ich biete den nicht Plattdeutsch sprechenden und verstehenden Personen hier im Raum an, das parallel zu übersetzen, was ich auf Plattdeutsch sage.
Mien leve Lüü, wi hebben dat klaar kregen met deese Antrag - un ick fin, dat is good so! Dat bewiest doch düdelk, wi könt us stridden, wi könt us ok verdrogen un tosomen wat up Riege kriegen.
Man mit disse Andrag un vööl frünnelke, warme Woorden is dat nich all gedaan. Wi mutten so rechschapen de Arms hoogkrempeln, um de Regionalspraak Plattdüütsk un de Minderheidenspraak Saterfreesk as en Deel van de nedersassisch Kultur to bewahren, vöran to brengen. Un dat muten wi maken, weil achter us nich mehr alltovööl Lü sünt, de rechschapen platt proten und verstaan könt. Wenn wi nich willt, dat de plattdüüske Spraak utstarvt, muten wi leep flink wat maaken.
Mien leve Lüü, wi willt nu dat Schoof un Kinnergaam mehr anbeden söölt, dat de mehr tosamen arbedten söölt. Aber eens segg ik jo, dat kost wat, dat is nich mit lose Büxentasken to maken, deese Antrag. Dor mut de Landesregeern in de Tasken greepen.
Wenn Se dat denken doot, hebben Se sük in de Poten sneden. Det is eenfach so. Dat löppt sük nich eenfach torecht, daar mutt wirklich wat komen.
Een Saak liggt - dat heb de Kollegen för mi ok seggt - mi leep an 't Hart, dat is de Lehrstohl för dat Nederdüütske, daar könt wi nich otwachten un irgendwat op Papier schreven, daar mutt nu wat
komen, daar mutt nu Botter bi de Fisk. Wi hebben kien Tied mehr. Wi bruken jetzt en lännerövergriependen Utweg, un dat wirklich leep flink.
Wi köönt nich noch eenmol veer, fiev, sess Johr wachen, denn in veer, fiev, sess Jahr is de Spraak weer 'n lüttje Stück doder, un dat blot, wiel wi keen Mesters hebben, de noch in Laag sünd, de Spraak wieder to geven.
- Jo, dat is so, Ulf, doröver könnt wi loter proten. Du hest wat Woorden brukt, de givt dat int Plattdüske gornich. Dat mach nich so verkehrt wesen, so kann di tomindest eelke verstahn.
So, leve Lüü, de hier dat Seggen hebbt in det Hus: Schrievt jo dat achter d' Ohren, koomt nu in de Strümpen. Mokt war, un mokt dat jetzt, bevör dat to Iaat is.
An ju all, besten Dank för`t tohörn. Eens will ick ju noch seegen: Wat ick an de plattdüske Spraak so moi fin, is egentlich, dat man so proten kann, as een de Schnobel un de Schnuut wursen is, un dat man kien een, worhaftig kien een, so richtich up Footen trampeln deiht. - Besten Dank.
Mien Heer Präsident, leve Lüüd! Of wi nu Plattsnacker bünd or of wi dat nich bünd, ik mutt jo all eerst eenmal en Kompliment maken: Ji hebbt in 'n Utschuss bienanner seten, ji hebbt jo ok verständigt. Ji hebbt negen Punkte nu vörleggt, de wi vundaag besloten künnt. Dat is eerst eenmal super! Ik bedank mi.
Nu is dat ja so: Of wi so en Europäische Charta or so wat hebbt un of wi theoretisch doröver diskutiert, dat is en Saak. Dat, wat wi praktisch doot, dat is dat, worop dat ok ankummt. Dat hebbt all hier so
seggt. Dat meiste vun de negen Punkte, dat geiht de Kultusminister an. Dat is ja oft so, dat dat an mi hangen blifft, wat to maken. Nu will ik jo darop henwiesen, wi hebbt an 'n Schaulen so wat as en Erlass „Region im Unterricht”. Dor hört Plattdüütsch ok mit bi. Or wi hebbt nu so wat wie „Curriculare Vorgaben”. Nu fraagt de Lüüd gelegentlich: „Curriculare Vorgaben, wat is dat denn för de Schaulen?” Ik segg: „Dat is dat, wat wichtig is, wat de Kinner lehren mütt!” Dann begriept de Lüüd dat ok. Nu is dat so, dat wi mehr maakt in de Schaulfächer, in Geschichte un Erdkunde, in 'n föfften or sössten Johrgang, dat wi dor mehr op de regionalen Verhältnisse henwiest un dat wi mehr op de Spraak henwiest. Dor bünd ok entsprechende Mööglichkeiten.
Dann hebbt wi för dat ganze Land de Landesschulbehörde. Dor gifft et en 'n Beauftragten för dat Nedderdüütsche or för dat Plattdüütsche. Dor mööt de Schaulen sik an wenden, dor gifft et 'ne Masse Ratslääg, wat se maken künnt. Dann gifft et sogor dat Internet, dor steiht ok 'ne Masse in, dor gifft et ok 'ne Menge Hinweise un Ratslääg. Welkeen dor wat maken will, de lehrt dat ok un kann dat entsprechend verwerten.
Nu hebbt enige Redner ja ok al seggt, dat dat wichtig is, dat wi an 'e Hochschaul, bi Stratmann sotoseggen, dissen Lehrstohl för Plattdüütsch, för Nedderdüütsch, hebbt.
Dit was ja vor 'n dreeveddel Joor, as wi us hier drapen hebbt, so 'n bittjen kribbelig, aver ik mutt seggen, de Wissenschaftsminister het goot reagiert und het seggt, von 't Grundsätzliche her - und dat kümmt nu, glöv ik, ok so -, dat wi dissen Lehrstohl behollt; wat heit „glöv ik“, dorvun bin ik overtüügt. Un wo he dat noher organisiert, von 'n Stellen, in Göttingen und wo ok ümmer, ik glöv, dor künnt wie em vertroen, dat dat entsprechend so blifft.
Un denn is ja dat, wat in de Schaulen ok praktisch so passert. Dat hebb ik ok letzt Mool seggt, un ik bün ok bereit un dat do ik ok, to kieken, dat wi Lehrer an de Schaulen kriegt, de nich nur Plattdüütsch künnt, de mit de Kinner ok Plattdüütsch prot und entsprechend wat makt.
Also, dat segg ik mol an de Schaulleiter un ok an de öörtlichen Schulträger: Man kann ok ne Lehrerstell utschrieven un seggen: Besondere Fähigkeiten erwünscht! De Mann, de Frau mutt Platt
düütsch künnen. Un denn kann man entsprechend ok bi de Stellenbewerbung beteren Erfolg hebben as wenn nich. Wenn wi denn disse Lehrpersonen an de Schaulen hebbt un et da un dort villicht um disse Entlastungsstunden geiht, dann künnt wi entsprechend helpen. Aver denn erwart ik ok von disse Lehrer, dat se wirklich wat makt, dat se Arbeitsgemeinschaften makt, dat se mit de Heimatvereine tohopen arbeidet, dat se mit de anneren Ehrenamtlichen tohopen arbeidet un entsprechend dat denn ok so ümsett, as wi dat hebben wüllt.
Nu mutt ik jo ok seggen, enige hebbt dat ok hier erwähnt, wi hebbt en 'n gewaltigen Schatz in use Neddersassen: Dat is use plattdüütsche Kultur un dat is de Spraak in all ere Varianten, de man so kennt. Ik prat Emsländer Platt, dat is so en bittken an 't Holländische, vörhen hebb ik Oostfresen hört. Of wi hebbt dat Ammerländer Platt, dat Ossenbrügger Platt or Hannober Platt hört; ja ok Jürgen Gansäuer: Kannst ok noch wat lehren.
Un denn gifft et noch ganz wat Besünneres, dat is dat Saterfresch. Un dor bün ik letzt Maal fraagt worrn, wiel ik dor so 'n Satz zitiert hebb, wo dat denn so geiht. Un Saterfresch, dat is en dusend Johr lang Kultur. Dat lüttje Volk, dat seet dor in de Gegend vun Ollenborg, in Nord-Cloppenborg. Dor seet se twischen de Moore un dor kunn se nich weg un dat bedütet ok, dat de Spraak sik nich ännern kunn. Dat is en poor dusend Johr so bleven as et ümmer ween is, un dat is bet in de Gegenwart.
In 't Seelterlound rakt et Skoulen in do Törpe Strukelje, Roomelse, Schäddel un Seeidelsbierich. In diesse Skoulen lere tjohunnertnjugen-un-twintich Bäidene Seeltersk. Do masten Bäidene lere dusse Taal inne Grundskoule.
Dat hebbt ji nu nich verstahn, aver dit Maal översett ik dat nich, dor ik villicht mol en Anhaltspunkt hebb, dat ji dat villicht ok noch mol lehrt. Jedenfalls gifft et dor 329 Kinners, de dor Saterfresch lehrt. Un wi makt dat ok, wi begleden dat dörch use Lehrer, dree Lehrerinnen hebb ik dor, de dat koordiniert un dat Material sammelt. Un dor gifft et ok en poor Entlastungsstunden. Man kann seggen, dat funkschonert ganz prima.
- Jo, do ok. Wenn wi dor de geeigneten Lüüd hebbt un wenn wi dor en ganze besünnere Ausprägung vun 't Plattdüütsch hebbt, dann segg ik mi - pleite bünd wi sowieso, aver ümmer noch in de Laag, dat wi en bietje helpt -, dat wi dor entsprechend mitenanner wat entwickelt un entsprechend wat makt.